De weg naar de vakantiebestemming is eigenlijk al een vakantie op zich. Dat heerlijke gevoel moet dan niet omslaan in frustratie als je de weg kwijtraakt, of een straat inrijdt waar je even later spijt van hebt. Om dat te voorkomen zijn er tegenwoordig navigatiesystemen met camper- en caravanspecifieke software en handige toepassingen. Die helpen je niet alleen om veilig en comfortabel de meest afgelegen bestemmingen te vinden, maar ook op een legale manier.
Wat is er te koop?
Vakantieboetes (ook achteraf) kunnen je humeur behoorlijk vergallen.
Daarom hebben we een aantal navigatiesystemen op een rij gezet, alle met hun specifieke voor- en nadelen, kwaliteiten en bijzonderheden. Zo wordt de route naar de vakantieplek geen frustratie meer, maar inspiratie.
In principe zijn navigatiehulpen in vier categorieën in te delen. Ten eerste zijn er de ingebouwde apparaten met touchscreen, die kortweg worden aangeduid als infotainmentsysteem. Verder zijn er de externe navigatiesystemen in een aparte behuizing die je met een zuignap of iets soortgelijks in de auto bevestigd. Ook zijn er navigatiesystemen die op een mobiele telefoon werken. En als laatste natuurlijk de goede oude wegenatlas of de wegenkaarten in reisgidsen. Een wegenkaart hoort gewoon in het dashboardkastje, voor het geval de elektronica je even in de steek laat. Zorg wel dat ze niet te gedateerd zijn.
Infotainmentsystemen
Inbouwapparaten die op de plek van een autoradio direct in het dashboard zitten, zijn zowel het bedieningspaneel als het controlepunt voor een groot aantal functies. Ze vervangen de autoradio, spelen media van mobiele telefoons af en dienen als handsfree apparaat om veilig te kunnen telefoneren. En ze vormen natuurlijk het hart van het navigatiesysteem.
Navigeren door de jaren heen
Oorspronkelijk had je een radio in je auto. Toen kwam er een boordcomputer bij met een schermpje op de middenconsole of in het instrumentenpaneel met je verbruik, de gemiddelde snelheid en de actieradius. Vanaf de jaren negentig deed het navigatiesysteem zijn intrede. Toen navigatie normaler werd, volgde de combinatie met het audiosysteem. Maar omdat het gat in het dashboard destijds standaard 1 x DIN (Deutsche Industrie Norm) was, moest het gat overal groter worden, namelijk 2 x DIN. Vanaf dat moment kreeg je steeds meer ‘dubbeldin’ en gingen ook externe partijen een combi van navigatie en audio aanbieden.
Standaard ingebouwde schermen
De schermen zaten vaak laag ingebouwd en dat is niet goed voor de veiligheid, omdat de ogen te ver en te lang van de weg afdwalen. Bovendien kostte het de auto-industrie handel, dus ze gingen standaard schermen inbouwen voor audio, navigatie, boordcomputer en wat je nog meer in zo’n systeem kunt stoppen. De grote touchscreens tussen de 7 en 9 inch tonen bijvoorbeeld ook het beeld van de camera’s in een auto. Omdat het allemaal met informatie en entertainment te maken heeft, noemen wij het een infotainmentsysteem. Bijna alle nieuwe auto’s en campers zijn er standaard mee uitgerust.
De voordelen van een infotainmentsysteem zijn evident: het apparaat is volledig geïntegreerd in het totaalbeeld van het dashboard, en dat geldt ook voor de naadloze verbinding met de elektronica aan boord. Daartegenover staan als nadelen de toch wel forse prijs, de tijdrovende installatie en in sommige gevallen de wat lastig gekozen plaats in het dashboard.
Niet zelf knutselen
De installatie kan het beste aan een professional worden overgelaten. Ga niet zelf knutselen. Er zijn campers waar de plek van een infotainmentsysteem wat extra problemen oplevert. Wij zijn bijvoorbeeld van mening dat de meeste apparaten in de huidige Fiat Ducato (7e en 8e generatie) te ver buiten het gezichtsveld van de bestuurder zijn geplaatst. Ook zitten ze te laag. Bij een ingewikkelde routebegeleiding in druk verkeer is het van cruciaal belang om voortdurend de blik van de weg naar het scherm en weer terug te kunnen veranderen. Een grote afstand is niet bevorderlijk voor een veilige rit. Nog een minpuntje van infotainmentsystemen in het algemeen is dat je zelf de kaart-updates moet doen.
Externe navigatiesystemen
Het aanbod van externe navigatiesystemen wordt gedomineerd door Garmin en TomTom. Zelfs nadat Google Maps en andere gratis navigatie-apps op de markt verschenen, zijn deze twee merken nog steeds duidelijk marktleider. Ook de externe gps-systemen zijn in de loop der jaren flink geëvolueerd. Vroeger kon de route van A naar B alleen worden beïnvloed met de keuze van ‘snelste route’ of ‘kortste route’.
Handige filters en criteria
Tegenwoordig zijn er, net als bij de infotainmentsystemen, een groot aantal handige filters en criteria beschikbaar voor het berekenen van de juiste route. Ook het netwerken met een smartphone via bluetooth is inmiddels gemeengoed geworden, zodat functies als de weerradar, actuele verkeersinformatie of handsfree bellen via het navigatiesysteem binnen ieders bereik liggen.
Voor- en nadelen
De voordelen van externe apparaten liggen voor de hand. Ze kunnen in meerdere voertuigen worden gebruikt, omdat ze niet vast hoeven te worden geïnstalleerd. Ook zijn ze aanmerkelijk goedkoper in aanschaf en kunnen ze worden bevestigd op een plek die het beste in het gezichtsveld van de bestuurder valt. Daar komt nog bij dat ze geen mobiel netwerk nodig hebben, omdat ze uitsluitend via gps navigeren.
Nadelen zijn er ook. Zoals het losse stroomkabeltje en de fragiele zuignapbevestiging. Die trilt nog wel eens los, vooral als het apparaat aan de voorruit wordt bevestigd. Wie ’s nachts zijn ruit verduistert, zal de gps elke keer moeten verwijderen, en dat houden de meeste zuignappen niet al te vaak vol.
Op basis van uitsluitend een gps-signaal navigeren betekent ook dat er geen ontvangst is in lange tunnels. Dat geldt sowieso voor alle gebieden met een slechte gps-ontvangst. Net als bij de receivers moeten ook hier kaart- of software-updates zelf worden uitgevoerd. Voorwaarde is dat de apparaten zelf informatie over updates geven als ze zich binnen het bereik van een bekend wifi-netwerk bevinden.
Gps-receiver
Navigatiesystemen werken middels een gps-receiver. Dat is het ontvangertje in de antenne van je auto (of op een andere plaats) om het signaal van satellieten op te vangen. Zodra deze er zes of meer heeft gevonden, kan hij zeer nauwkeurig bepalen waar je bent. In je smartphone zit ook zo’n gps-ontvanger, vandaar dat Google precies weet waar je bent.
Smartphone-apps
Apps op een mobiele telefoon zijn ook een beproefd navigatiemiddel. Daarvan is er een aantal dat rekening houdt met de actuele verkeersdrukte. Bij het plannen van een route houden de meest gangbare apps als Google Maps, Waze of ViaMichelin echter geen rekening met de speciale behoeftes van het eigen voertuig. Zoals de breedte of andere cruciale info. Uitzondering hierop is de app van Sycig.
Aangezien de apps hun data krijgen via het mobiele netwerk, kan het buiten de EU al snel prijzig worden als er roamingkosten worden doorberekend. Dat kan soms fors oplopen. De oplossing kan liggen in een extra handeling tijdens de voorbereiding van de vakantie, zoals het downloaden van offline kaarten op de mobiele telefoon, zoals bij de ACSI Camping-app.
Een ander punt bij het navigeren met een mobiele telefoon is het veelzijdige gebruik in een enkel apparaat. Het moet je naar je bestemming brengen, maar ook muziek streamen en beschikbaar blijven voor inkomende gesprekken. Een oproep kan de navigatie verstoren of de bestemming onzichtbaar maken als je van geluidsbron verandert. Houd er ook rekening mee dat elk fysiek contact met een mobiele telefoon tijdens het rijden strafbaar is. De boetes zijn hoog. En dat is niet voor niets.
Welk systeem heb je nodig?
Wanneer je met een caravan of camper op pad gaat, is het niet verstandig om te kiezen voor een ‘normaal’ navigatiesysteem dat geschikt is voor een auto. Dit houdt namelijk geen rekening met de hoogte of breedte van de caravan en camper. Zo kun je ongewild in straten terechtkomen die te nauw zijn. Ook kan het navigatiesysteem kiezen voor een route met viaducten waar je camper of caravan niet onderdoor past.
Camper- en caravanspecifieke navigatiesystemen bevatten allerlei gegevens die het rijden en manoeuvreren vergemakkelijken. Ze houden rekening met de afmetingen (lengte, breedte, hoogte), maar ook met het totaalgewicht, de aslast, de kruissnelheid, de emissienorm en de afmetingen en het gewicht van een eventuele aanhanger. Het invoeren van de gewenste rijsnelheid verhoogt de nauwkeurigheid van de reistijdberekening. Het invoeren van de emissienorm helpt het apparaat om conform de wettelijke eisen rond een milieuzone te kunnen rijden.
Extra toets voor campings
Een database in het navigatieapparaat helpt je om te zoeken naar geschikte rustplaatsen of overnachtingsplekken langs de route. De huidige infotainmentsystemen en externe apparaten zijn hiervoor goed uitgerust. Opties als ‘zoek in de buurt’ of een extra toets voor ‘campings’ maken het gemakkelijk om bijvoorbeeld restaurants, tankstations of overnachtingsplekken te vinden.
De keuze blijft natuurlijk altijd persoonlijk. Of je nu het infotainmentsysteem, je mobiele telefoon of een extern apparaat op de voorruit of het dashboard gebruikt om je vakantiebestemming te bereiken, hangt af van je eigen voorkeur. Elk systeem heeft zijn voor- en nadelen.
Denk aan kaart- en software-updates
Belangrijk criterium bij de aanschaf is kaart- en software-updates. Want zelfs het allerbeste route-algoritme werkt niet goed meer als de informatie op de kaarten in het apparaat verouderd is. Daarnaast helpt het om één ding altijd in gedachten te houden: een navigatiesysteem geeft slechts aanbevelingen over waar en hoe je naar je reisbestemming rijdt. Blijf tijdens het rijden dus altijd alert, met al je zintuigen. Uiteindelijk stuur je immers zelf.