Moderne koelkasten beschikken over de mogelijkheid om een energiebron te kiezen: gas of 230 volt op de camping, 12 volt voor onderweg. Die 12 volt-modus komt echter meer en meer in het gedrang – en is trouwens niet bijzonder efficiënt als het hoogzomer is. Ervaren caravanners stelden de koelkast vroeger daarom tijdens de rit in op de gasstand. Dat werkte prima en was bovendien de enige optie als de 12 volt aansluiting ontbrak in de caravan.5
Vandaag de dag hoeven we nog altijd niet veel te verwachten van de 12 volt aansluiting. Integendeel, in veel caravans is de 12 volt voor onderweg niet eens meer voorzien. Zoals het er nu naar uitziet, is er nog maar één mogelijke oplossing om je koelkast tijdens de rit gewoon te laten werken: gas.
Probleem 1: draad niet aangesloten
Volledig kansloos is de koelkast als de stekkerdoos van de trekhaak niet volgens het boekje is aangesloten. De aansluiting van pin 10 en 11 zijn cruciaal, want deze geven de stroom door naar de aanhanger als de ontsteking van de trekauto is ingeschakeld en de motor loopt. Vooral bij geïmporteerde auto’s en auto’s waarbij achteraf een trekhaak is gemonteerd, is het maar afwachten of de bekabeling in orde is. Je kunt de aansluiting dan alsnog in orde laten maken, maar voor die montage betaal je aardig wat geld – en zelfs dan zijn problemen onderweg niet volledig uit te sluiten (zie probleem 2 en 3).
Probleem 2: spanningsverlies in de bedrading
Het belangrijkste is wat er bij de stroomverbruiker aankomt, want elke kabel levert wel wat spanningsverlies op. Het verlies neemt toe als de kabel langer en dunner wordt. Aan het begin van de kabel zal de spanning 14 volt bedragen, maar met elke meter neemt dat een beetje af. En ook de kracht van de stroom is van belang, wat betekent dat het verlies groter is bij een koelkast van 150 liter dan bij een kleiner exemplaar van 90 liter. Stel dat een dynamo op papier 14 volt levert. In de praktijk blijkt dat vaak nog geen 13 volt. Onderweg naar de koelkast wordt dat met toenemende afstand steeds minder. Bij een draadlengte van 11 meter kan het spanningsverlies bijvoorbeeld al 2 volt zijn. Grote kans dat dat consequenties heeft voor het koelvermogen.
Probleem 3: moderne auto’s leveren veel te weinig of geen spanning
Een serieus probleem is het feit dat moderne auto’s tijdens het rijden gewoonweg de generator, meestal dynamo genoemd, steeds vaker ontkoppelen. Die heeft immers een stukje vermogen van de motor, wat een hoger verbruik tot gevolg heeft. De benodigde stroom wordt op zulke momenten onttrokken aan de accu, die precies 12 volt levert. Tests wijzen echter uit dat de spanning bij de koelkast gedurende langere periodes lager ligt dan 10,5 volt, vooral bij constante snelheden en als je optrekt. Als je remt of met de lampen aan rijdt, treedt de dynamo weer in werking en stijgt de spanning. De koelkast treft dus geen blaam, die doet wat hij kan. Maar zonder voldoende spanning kan het koelvermogen nu eenmaal tekort schieten.
De enige oplossing: een gasregelaar met crashsensor
Van stroom kun je onderweg niet op aan en dus zit er maar één ding op: je koelkast laten werken op gas. Europese wetten schrijven echter voor dat er na een ongeval, waarbij leidingen kunnen breken of scheuren, in geen geval gas mag ontsnappen.
Truma heeft speciale gasregelaars in het assortiment waarmee dat wordt voorkomen: de Monocontrol CS voor één gasfles en de Duocontrol CS voor twee gasflessen. Bij beide regelaars zit een stalen kogel middenin de houder die zo het gasventiel open houdt. Bij de minste of geringste botsing valt de kogel uit de houder en sluit het ventiel de gastoevoer af.
Breukbeveiliging
Bijkomende verplichting: het gebruik van hogedrukslangen met breukbeveiliging. Een set voor twee gasflessen kost rond de € 350, de montage zo’n € 60 à 140. Opgelet: als de koelkast op gas draait, moet je hem bij tankstations, op veerboten en tijdens het transport met een sleepvoertuig uitschakelen.
Bron: MPS Tekst: Dieter S. Heinz