Afgaande op de relevante internetfora hebben veel mensen het probleem dat ze in hun camper niet goed naar de radio kunnen luisteren. De ontvangstkwaliteit haalt het niet bij die in een personenauto. Ook de redactie heeft dit tijdens meerdere testritten ervaren. Zwakke zenders worden bij het zoeken consequent overgeslagen. Het zou mooi zijn als er een eenvoudige manier was om de radio-ontvangst te verbeteren. Maar we kunnen hier al melden: die is er vaak niet. Wat kun je wel doen?
Stap-voor-stap-analyse
Op zoek naar de beste radio-ontvangst is het zaak eerst de bestaande ontvangst goed te analyseren. Ga hierbij systematisch te werk.
Stel jezelf de vraag: was de radio-ontvangst altijd al slecht of is dit geleidelijk of opeens anders geworden?
Heb je de instellingen van je radio gecontroleerd?
Moet de ontvangstfrequente aangepast worden? Wanneer de radio-ontvangst zwak is of onderbroken wordt, moet de ontvangstfrequentie aangepast worden. Normaal gesproken doen autoradio’s dit vanzelf door naar een beter te ontvangen alternatieve frequentie (AF) te springen. Deze AF-functie moet dan wel zijn geactiveerd. Bij het uitzetten van de Local-modus stopt het zoeken alleen bij sterke zenders of zoekt de radio helemaal niet in de gebieden met een slechte ontvangst.
Heb je de gebruikershandleiding al bekeken? Veel apparaten schakelen, als ze een tijd geen stroom hebben ontvangen, over op de fabrieksinstellingen. Ze sluiten dan de voeding van de antenneversterker af. De radio-ontvangst is dan onder de maat. Voordat je een expert inschakelt loont het de moeite om in de gebruikershandleiding na te kijken of er geen eenvoudige manier is om de radio-ontvangst te verbeteren.
Iedere autoradio kan nog zo goed zijn, als de antenne geen goed signaal doorgeeft, loopt de radio-ontvangst spaak. En dit is regelmatig het probleem. Autofabrikanten gebruiken al tijden meerdere antennes tegelijk door bijvoorbeeld de spiralen in de achterruitverwarming te gebruiken en deze precies op de autoradiotechniek af te stemmen. Hightech voor een hoge mate van betrouwbaarheid.
In campers zijn zorgvuldig op de radio afgestemde antennes daarentegen nog lang niet altijd vanzelfsprekend. Inmiddels laten hifi-experts zich desgevraagd kritisch uit over dit issue en spreken zelfs van een standaard ingebouwde slechte ontvangst. Veel fabrikanten gaan bepaald amateuristisch te werk en het resultaat is er dan ook naar. Dit moet beter kunnen.
Camperfabrikanten
Maar soms is het al anders. Het probleem is tussen de oren gekomen en steeds meer camperfabrikanten proberen de radio-ontvangst van hun voertuigen te verbeteren. Dit wordt onderschreven door zowel radio- als antennefabrikanten en deze zijn ook om raad gevraagd. Een zwak punt – zo hebben we vernomen – is de montage van de antennes. Want zelfs de beste antennes en de meest geraffineerde tuners laten niet horen wat ze waard zijn wanneer de beginselen van de radio-ontvangst niet in acht worden genomen.
In buscampers is de radio-ontvangst, relatief gesproken, nog het beste te verbeteren. Bij veel Fiat Ducato’s zit de antenne in de rechterbuitenspiegel indien er geen antenne op het dak zit (of kan zitten). Als standaard AM/FM-antenne kost dit zo’n € 119 extra en een DAB-antenne ongeveer het dubbele. De voeding van de antenneversterker (12 volt) loopt bij de standaard ingebouwde radio via de antennekabel. Als er desgevraagd alleen radio-ontvangst is voorbereid, dan zit de voeding voor de radio in de deur van de bijrijder.
Alkoof en halfintegraal
Bij alkoofcampers en halfintegralen stuit de technisch weliswaar elegante, maar niet erg goedkope spiegelantenne al snel op zijn grenzen. Door de grote opbouw wordt het signaal vaak in een bepaalde richting versterkt, maar in een andere richting juist verzwakt. Dat kan bij iedere verandering in de rijrichting tot een andere ontvangst leiden, tot complete uitval aan toe.
Bij een integraal op een Fiatchassis is de gebruikelijke spiegelantenne niet mogelijk omdat deze campers speciale spiegels hebben. Die zijn er overigens ook met geïntegreerde antennes; problemen met het ‘richtingseffect’ sluit je daar overigens niet mee uit. Dat is ook zo als een draadantenne dwars in het dashboard wordt gemonteerd; een optimale ontvangst in alle richtingen krijg je zo bijna niet voor elkaar.
Wat vroeger zo was, is nog steeds zo. Een antenne hoort eigenlijk op het dak. Of in ieder geval vlak daaronder. In het front van de camper geïntegreerde indoorantennes kunnen alleen goed werken als het dak niet van metaal is. Ontvangsttechnisch gesproken zwakt een schil van aluminium het radiosignaal af.
Een goede oplossing voor indoormontage in campers met een dak van polyester is de dipool-draadantenne 5010 van Antennentechnik ABB. Deze is voor ongeveer € 60 verkrijgbaar bij Movera. Als je de beide 60 centimeter lange geleiders in een hoek van 90 graden plaatst, vermindert dit het richtingseffect. Verder hoef je deze antenne, anders de meeste andere, niet te aarden.
Radio-ontvangst en polyester dak
In campers met een dak van polyester is de aarding vaak helemaal vergeten, met als gevolg een uitgesproken zwakke ontvangst. Een oplossing hiervoor is een geleidend metalen oppervlak in de vorm van een metalen plaat of een geleidende, dwars geplaatste strook folie met een lengte van ten minste 50 centimeter. Idealiter zou deze oplossing al geboden moeten zijn bij de productie van het dak.
Een dakconstructie van aluminium-schuim-sandwich levert in dit opzicht geen problemen op, zeker niet met een kwalitatief goede externe antenne. Het enige probleem is ook hier de elektriciteit geleidende verbinding tussen de antennevoet en het aluminium in het dak. En natuurlijk ook een professionele afdichting om te voorkomen dat er later geen vochtschade ontstaat.
Eigen antennevoet
Hymer is op dit punt bepaald voortvarend en heeft zelfs een eigen antennevoet ontwikkeld die de montage vergemakkelijkt en voor geleiding naar het metalen dak zorgt. Ook Niesmann+Bischoff heeft, wijzer geworden door eerder opgedane ervaringen, voor het bouwjaar 2016 weer gekozen voor dakmontage; deze fabrikant plaatst de dakantenne van ABB Combiflex die ook geschikt is voor de ontvangst van DAB+ (digitale radio).
Deze antenne is kort en flexibel, waardoor je weinig risico loopt dat hij verbuigt of beschadigd raakt als je onder takken door rijdt. De aarding loopt via de getande ring in de antennevoet en de geleiding loopt via een stijl naar het dashboard. Ook deze antenne is voor circa € 65 verkrijgbaar in de detailhandel.
Het is ook mogelijk een extra antenne te plaatsen en het signaal daarvan te mengen met de reeds aanwezige antenne. Dit kan met de actieve diversity adapter van onder meer Ge-tectronic uit het Duitse Ruhpolding. Een diversity adapter maakt het mogelijk twee antennes op de radio aan te sluiten. De juiste plaatsing van de tweede antenne is doorslaggevend.
Camperspecialist
Wie een radio wil installeren of een aanwezige radio wil upgraden, doet er goed aan een camperspecialist om advies te vragen. Vooral wanneer het gaat om de beste plaats voor de antenne. Radio- en antennefabrikanten scholen vaklieden op dit punt. Wellicht is het bij slechte ontvangst al genoeg om een signaalversterker in te bouwen.
Een nauwkeurige beoordeling van de ontvangstkwaliteit is alleen mogelijk met een heel dure veldsterkte meter, maar ook radio’s die in de servicemodus de signaalsterkte op het display laten zien, maken een eerste beoordeling mogelijk van de ontvangstkwaliteit.
Bron: MPS, Dieter S. Heinz. Foto’s: Pompe, Heinz, Werk, Fotolia/refresh (PIX)