Als ik na een wandeling door de rode bergen van de Luberon even op een stuk rots ga zitten, roept mijn gids een waarschuwing. “Niet gaan zitten daar!” Ik sta verschrikt weer op, maar de gids begint al te lachen. “Dat spul krijg je voorlopig niet van je kleren af”, verduidelijkt hij. Ik ben het zoveelste slachtoffer van de oker. Mijn mooie kakikleurige wandelbroek heeft voorlopig dus een rode kont.
Dankzij de mineralen
De kleur van bergen wordt meestal bepaald door het mineraal dat erin zit. Elk metaal roest onder invloed van het weer, en ijzerhoudend gesteente heeft dus de neiging ‘roestbruin’ te kleuren. Dat gebeurde in Colorado en Arizona, maar er zijn meer gebieden in de wereld waar hetzelfde proces plaatsvond.
Officieel heet het goedje wat daarvoor verantwoordelijk is ijzeroxidehydraat. Los van de aparte kleur is daar nog meer mee aan de hand. Verwerkt als kleurpigment in olieverf blijkt het namelijk bijzonder dekkend en kleurecht – ideaal voor kunstschilders die het als ondergrond voor een olieverfschilderij gebruiken.
Van Gogh
Zo ontstaat een warme tint die het hele schilderij als het ware doet oplichten. Oker. Zonder oker had Rembrandt slechts fletse schilderijtjes kunnen maken. En we weten uit brieven die Vincent van Gogh aan zijn broer schreef dat hij speciaal voor goed okerpigment naar Zuid-Frankrijk ging. Dat doen wij ook.
Het woord oker komt uit het Grieks, ‘ôhkra’ betekent zoiets als gele aarde. Als gele oker wordt verhit – al is het maar door de zon in een warm klimaat – verdampt het water eruit en wordt het rood of oranje. Die truc kenden ze al in de prehistorie, want er zijn rotsschilderingen gevonden met diverse kleuren oker.
Vaucluse
In Europa moet je voor goede oker in het zuidoosten van Frankrijk zijn, in het departement Vaucluse. Nog preciezer: het Luberongebergte, dat ongeveer 70 kilometer ten noorden van Marseille ligt. Het is een smalle zandstenen uitloper van de westelijke Alpen, en van oost naar west ruwweg 60 kilometer lang en nog geen 5 kilometer breed.
Wat kom je nog meer tegen in de Luberon?
De Luberon heeft uiteraard meer te bieden dan wonderlijk gekleurde bergen. Maar wat dan? Dat gaan we je niet verklappen. Lees het hele verhaal in ACSI FreeLife 5-2018 en je bent Luberon proof.