De rivier de Oder slingert zich over een afstand van 165 kilometer tussen Polen en Duitsland door. De grensrivier is voorbehouden aan natuurliefhebbers en rustzoekers. Je wordt er hooguit opgeschrikt door het getrompetter van overvliegende kraanvogels of de krassende roep van de kwartelkoning. Het lijkt hier wel een vergeten stukje Europa.
Broeden en bloeien in het Unteres Odertal
Het natuurgebied Unteres Odertal (740 kilometer vanaf Utrecht) strekt zich uit over twee landsgrenzen en bestaat uit de rivier de Oder met aan twee zijden ruime uiterwaarden. Deze vormen het overloopgebied van de rivier en bestaan grotendeels uit moeras, vochtige graslanden en moerasbossen. Hier in Landkreis Uckermark – Brandenburg vormt natuur de boventoon. We volgen de rivier stroomafwaarts vanaf het plaatsje Hoohensaaten ten noordoosten van Berlijn tot het 70 kilometer noordelijker gelegen Mescherin.
Campings zijn in dit grensgebied niet dicht bezaaid en om te beginnen strijken we neer op de Caravanplatz van Karin Schröder in Stolzenhagen. De navigatie stuurt ons over een hobbelig weggetje dat amper ruimte biedt aan onze caravan. Later ontdekken we een redelijk normale, in ieder geval bredere, weg om er te komen. We verblijven niet pal aan de rivier maar ook het achterland is meer dan de moeite waard. Eenzame weggetjes slingeren zich door natte graslanden en hooilanden. Onderweg broedende ooievaars en bloeiende veldsalie. Het leven lijkt hier een halve eeuw te hebben stil gestaan.
Camping Stolzenhagen
Hoempen, krijsen en mekkeren
Noordelijker kenmerkt het Unteres Odertal zich door een aantal polders. Naar Hollands voorbeeld aangelegd in begin twintigste eeuw. De polders worden deels nog voor landbouwdoeleinden gebruikt, maar bestaan voor het grootste gedeelte uit ruige natte natuur. De fiets is hier het ideale vervoermiddel en betonnen rijplaten voeren je het gebied in.
Links en rechts van je hoempende roerdompen, krijsende waterrallen en mekkerende watersnippen. Groepjes witvleugelsterns trekken in oostelijke richting naar hun broedgebieden in Wit-Rusland. In de ruige moerassen en broekbossen broeden kraanvogels op verborgen plekken. Een aalscholverkolonie is al van verre te zien in het open landschap. Kijk niet vreemd op als je fietsroute bruusk wordt onderbroken, doordat een deel van het pad onder water staat. Natuur voert hier de regie.
In het gebied leven onder andere aalscholvers
Luidruchtige nachtegalen
Aan de noordzijde van het natuurreservaat Unteres Odertal vinden we mini-camping Am Oderstrom aan de rivier. Het dichtstbijzijnde dorpje is Mescherin in Duitsland op een steenworp afstand van het Poolse Gryfino. Denk niet dat je hier voor je rust bent. De eerste nachten worden we ruw wakker gehouden door de luidruchtige zang van de noordse nachtegaal.
Als ik zeg luidruchtig dan bedoel ik ook luidruchtig. De noordse nachtegaal is een broertje van onze eigen nachtegaal, die bekend staat om zijn luid welklinkend lied. De noordse doet daar nog eens een schep bovenop. Zodra de avondschemering invalt, lijkt het alsof er een heel orkest op de camping is neergestreken. Met paukenslagen, trombones, castagnetten, jachthoorns en ruwe saxofoontonen houdt de noordse nachtegaal je uit je slaap.
Voor ons vogelliefhebbers was het Unteres Odertal de hemel op aarde maar slapen, ho maar. Dreig je tegen de ochtend in slaap te vallen dan start de wielewaal met zijn jodellied. De enige remedie is vroeg opstaan en genieten. Dat is niet moeilijk als op dat moment ook nog een bever achter je caravan langszwemt.
Zeeuws-Vlaanderen
In de nieuwe serie van Natuur om de Hoek in ACSI FreeLife 6-2020 zoekt Hans Peeters de Nederlands-Belgische grens op in Zeeuws-Vlaanderen. ACSI FreeLife 6-2020 ligt vanaf 13 augustus in de winkel.