En wat blijkt: kamperen is het minst schadelijk voor het milieu.
600 kilometer met de camper
Marco en Sara en Mattia en Alice wonen in Bologna. Het zijn jeugdvrienden en ze hebben een grote gemeenschappelijk hobby: muziek. En dus besluiten ze naar het festival Umbria Jazz te gaan, dat sinds 1973 jaarlijks wordt georganiseerd en Perugia in juli gedurende tien dagen transformeert tot jazzhoofstad van Zuid-Europa. Voor reis en verblijf huren ze een camper, zoals veel huurmodellen met een grote alkoof. Ze trekken twee weken uit voor de trip en leggen in totaal zo’n 600 kilometer af.
Energieverbruik in kaart
Op zich is dit geen wereldschokkende gebeurtenis, ware het niet dat professor Paolo Fiamma van de universiteit van Pisa een vinger in de pap had: hij gaf de vier vrienden huiswerk mee. Ze moesten gedurende de hele trip vragenlijsten invullen rond diverse thema’s: gegevens van de reis zoals het aantal personen en kilometers, het type camper en de technische uitrusting, bijvoorbeeld het vermogen van de zonnepanelen en de grootte van de koelkast.
Hamvraag was echter het energieverbruik voor koeling, warm water, verwarming en keuken. Ook het verbruik van vers water, de kosten van het eten en de hoeveelheid afval moesten worden bijgehouden.
Kamperen milieuvriendelijk?
Professor Paolo Fiamma is bouwingenieur en geeft onder meer lezingen over duurzaam wonen. Dit onderzoek rond kamperen voerde hij uit in opdracht van Fiat. Doelstelling was om empirisch, en dus niet louter theoretisch, vast te stellen in hoeverre openluchttoerisme ecologisch verantwoord is. Daarbij moest nauwkeurig worden bijgehouden hoeveel koolmonoxide (CO2) werd uitgestoten.
Uiteraard baseerde Fiamma zich niet alleen op de vier vrienden uit Bologna. In de loop van twee jaar verzamelde hij een kleine 13.000 onderzoeksdata van honderden andere campergebruikers, gespecificeerd naar het type camper (integraal, alkoof, halfintegraal en buscamper), de duur van de reis en het aantal personen. Al deze gegevens vergeleek hij vervolgens met de vakantievorm “auto plus hotel” en afgelopen zomer presenteerde hij zijn onderzoeksresultaten.
Minder koolmonoxide
Belangrijkste conclusie: een campervakantie genereert bij hetzelfde aantal personen, reisdagen en kilometers beduidend minder koolmonoxide dan een autovakantie met hotel. De camper is vooral vriendelijk voor het milieu op de plaats van bestemming, als hij eenmaal stilstaat. De uitstoot van CO2 van verwarming, koeling en elektriciteit valt dan in het niet bij hotelovernachtingen. Bovendien geldt: hoe gestroomlijnder de camper, hoe langer de vakantie en hoe meer personen, des te beter de camper scoort ten opzichte van auto plus hotel.
De uitstoot van koolmonoxide tijdens de rit ligt niet verwonderlijk wel boven die van een personenauto. Stel: vier personen leggen in acht dagen 1000 kilometer af. De uitstoot van een integraalcamper is dan 303,77 kilogram, zo blijkt uit Fiamma’s onderzoek. Gevolgd door de alkoof (300,43), buscamper (266,20) en halfintegraal (265,73).
Het belang van led
Bij eerdere, theoretische onderzoeken rond hetzelfde thema (in 2007 en 2012) werd al vastgesteld dat het energieverbruik bij een hotelovernachting vele malen hoger is dan op de camping of standplaats. De onderzoekers in kwestie berekenden hierbij onder meer de CO2-uitstoot van een 14-daagse reis door Zuid-Frankrijk.
Totale afstand naar en van de bestemming: 2626 kilometer. Geschatte verplaatsing ter plaatse: 263 kilometer voor personenauto’s, 131 kilometer voor campers. De onderzoekers gingen verder zeer methodisch te werk. Veel standplaatsen hebben bijvoorbeeld stroomvoorziening, en de onderzoekers gingen ervan uit dat kampeerders daar ook daadwerkelijk gebruik van maken. Daarnaast werd ook het belang van ledverlichting onderstreept.
Het verbruik van een ledsysteem ligt met ongeveer factor drie onder dat van halogeenlampen. De conclusie van deze onderzoeken: “Vakantiereizen met een camper hebben verhoudingsgewijs weinig impact op het milieu. Er bestaan weliswaar reizen die minder uitstoot genereren, een busreis bijvoorbeeld, maar dat weegt niet op tegen de geringe uitstoot op de plaats van bestemming en het feit dat de afgelegde afstanden met een camper doorgaans kleiner zijn. Vooral met het oog op het toenemende aantal verre reizen en de stijgende populariteit van cruises hebben camperreizen een zeer gunstige ecologische voetafdruk.”
Oproep: meer camperplaatsen
Fiamma zelf betoogt met vuur dat campervakanties kunnen helpen de schadelijke invloed van toerisme op het milieu te reduceren. Hij doet bovendien een oproep aan de politiek om de aanleg van meer camperplaatsen te stimuleren. Alleen al in Italië zijn volgens Fiamma tussen de twee en zes miljoen personen met vrijetijdsvoertuigen onderweg.
Dat betekent vijftig miljoen overnachtingen en uitgaven van 2,5 miljard euro, allemaal op campings en camperplaatsen. “Alleen al aan deze aantallen kun je aflezen dat vrijetijdsvoertuigen zelfs een nieuwe kans zijn om omzet te genereren.”
Tip: Plan goed en handel doordacht
Uit de recente studies mag dan blijken dat de impact op het milieu van campers beduidend lager is dan bij andere vakantievormen, het hoge brandstofverbruik legt natuurlijk ook nog gewicht in de schaal. Kies je reisweg daarom zorgvuldig, vermijd omwegen.
En misschien zijn er dichterbij ook wel interessante bestemmingen? Standplaatsen en campings vind je overal. Fietsen mee – alle beetjes helpen. Zo ontzie je niet enkel het milieu, je wakkert er ook je eigen energieverbruik mee aan.
Tekst: MPS, Volker Hammermeister